استعمال تنباکو میوه ای سابقه ای طولانی دارد. تنباکو میوه ای تحت عنوان های شیشا یا تنباکو قلیان نیز شناخته می شود. قلیان یا شیشا وسیله ای برای تدخین تنباکو میوه ای است.
قلیان یا شیشا، لوله ای بلند و باریک دارد که یک یا چند شیلنگ به آن وصل می شود. در قسمت بالای لوله، محلی برای سوزاندن تنباکو میوه ای وجود دارد. جایی که تنباکو میوه ای در آن (سری قلیان) قرار می گیرد.
قلیان در قرن شانزدهم در هند یا در قرن هفدهم در ایران برای اولین بار استفاده شده است.
اولین قلیان به شکلی که امروزه می شناسیم به هند در قرن 16 برمی گردد. در این دوره، استعمال تنباکو در میان اشراف رواج داشت. برای تصفیه دود تنباکو از طریق آب در ظرف شیشه ای موسوم به “شیشا” ، قلیان اختراع شد. در آن زمان قلیان کشیدن راهی برای اشراف برای نشان دادن موقعیت اجتماعی بالای خود بود.
در قرن هفدهم ، قلیان بخشی از فرهنگ پارسی شد که در آن برگ تنباکو عجمی استعمال می شد. در قرن هجدهم قلیان به ترکیه مهرجرت کرد و با نوآوری بیشتری شکوفا شد.
سپس قلیان به فرهنگ ترکی مهاجرت نمود و در قرن هجدهم میلادی ، با نوآوری بیشتر شکوفا شد. قلیان در جامعه عالی ترکیه برجسته بود و نمادی واقعی از مقام بود. بعد از شام های سلطنتی و در جلسات دیپلماتیک قلیان برای استعمال تنباکو استفاده می شد.
استفاده از قلیان برای استعمال تنباکو در قرن نوزدهم به خاورمیانه گسترش یافت. در مصر ، اشکال سنتی توتون و تنباکو قبلاً دیده می شد. با مخلوط کردن عسل یا ملاس با تنباکو، تنباکو معسل بوجود آمد.
اصطلاح معسل به تنباکو با عسل برمی گردد، اما این اصطلاح به طور کلی به تنباکو طعم دار یا میوه ای اشاره دارد. زیرا حتی لیمو ، انگور، هندوانه و نعناع به آن افزوده شده است. قلیان و تنباکو میوه ای در خاورمیانه چندان مجبوب شد که کافه های قلیان ساخته شدند. قلیان کشیدن، به عنوان راهی برای آرامش، معاشرت و تقویت ارتباط مردم با یکدیگر مورد استفاده قرار گرفت.
در قرن بیستم،استفاده از قلیان در هند، ایران، ترکیه،خاورمیانه و کشورهای همسایه مانند اسرائیل ، ارمنستان و پاکستان رواج یافت. در اواخر دهه 1900 ، قلیان تقریباً به هر قاره راه پیدا کرده بود.
در اوایل قرن بیست و یکم ، صنعت قلیان در ایالات متحده ظاهر شد. نوآوری در انتخاب عطر و طعم تنباکو میوه ای، برای پاسخگویی به تقاضا در صنعت تنباکو ادامه دارد.
قلیان های اولیه از مس ساخته می شدند. امروزه قلیان ها از استیل ضدزنگ و برنج نیز ساخته می شوند.
صرف نظر از محبوبیت،تحقیقات انجام شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) نشان می دهد که تنباکو میوه ای خطر کمتری نسبت به سیگار ندارد. همچنین،آب موجود در قلیان نمی تواند خطرات توتون و تنباکو و نیکوتین موجود را کاهش دهد.